1. Tổng quan về tội đánh bạc theo pháp luật hình sự Việt Nam:
1.1. Khái niệm theo pháp luật Việt Nam:
Theo quy định tại Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tội đánh bạc là hành vi tham gia các trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật dưới bất kỳ hình thức nào, không được cơ quan có thẩm quyền cho phép hoặc trái với quy định của pháp luật, với mục đích được thua bằng tiền, tài sản. Đây là một tội phạm xâm phạm trật tự công cộng và an toàn xã hội, đồng thời tiềm ẩn nhiều hệ lụy về kinh tế và đạo đức.
Theo quy định, hành vi đánh bạc bao gồm nhiều hình thức khác nhau, từ việc đánh bạc trái phép đến việc tham gia các trò chơi mang tính chất đỏ đen với mục tiêu kiếm tiền hoặc hiện vật. Các hoạt động phổ biến như cá cược, sòng bạc trái phép, hoặc tổ chức đánh bạc qua mạng internet đều nằm trong phạm vi điều chỉnh của Điều 321.
1.2. Bản chất pháp lý và mục tiêu điều chỉnh:
Về bản chất, hành vi đánh bạc là một dạng hoạt động “được – mất” dựa trên yếu tố may rủi, thiếu giá trị sản xuất hoặc đóng góp cho xã hội, dễ dẫn đến hệ lụy tiêu cực như nợ nần, trộm cắp, lừa đảo, hoặc liên kết với tội phạm có tổ chức. Pháp luật hình sự Việt Nam quy định tội danh này nhằm:
- Bảo vệ trật tự an toàn xã hội;
- Ngăn ngừa hành vi lợi dụng trò chơi cờ bạc để rửa tiền hoặc che giấu hoạt động tội phạm khác;
- Góp phần giữ gìn thuần phong mỹ tục.
Mục đích của quy định này là để đảm bảo tính răn đe, xử lý mạnh tay đối với các hành vi vi phạm, đồng thời cũng tạo ra một ngưỡng rõ ràng về mức độ vi phạm, giúp phân biệt giữa các vi phạm nhẹ và nghiêm trọng hơn. Điều này cũng giúp các cơ quan có thẩm quyền dễ dàng xác định và xử lý các trường hợp vi phạm, đặc biệt trong bối cảnh hoạt động đánh bạc trái phép ngày càng tinh vi và phức tạp.
1.3. Lịch sử quy định về tội đánh bạc trong BLHS Việt Nam:
- Bộ luật hình sự năm 1985 lần đầu tiên quy định Tội đánh bạc ở Điều 200, diễn đạt rất ngắn gọn: Người nào đánh bạc ăn tiền hoặc hiện vật thì bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù…”.
- Đến Bộ luật hình sự năm 1999, tội đánh bạc được quy định tại Điều 248, đã bắt đầu:
- Đưa ra khái niệm rộng hơn: Đánh bạc trái phép dưới mọi hình thức được thua bằng tiền hoặc hiện vật.
- Xác định ngưỡng định lượng: Giá trị tiền/hiện vật từ 2 triệu đồng trở lên hoặc dưới mức này nhưng đã bị xử phạt hành chính hoặc đã bị kết án chưa xóa án tích.
- Phân thành khung cơ bản (6 tháng – 3 năm tù) và khung tăng nặng (2 – 7 năm tù).
- Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 vẫn giữ ngưỡng 2 triệu đồng, nhưng bổ sung quy định xử lý các trường hợp “giá trị dưới 2 triệu nhưng gây hậu quả nghiêm trọng” hoặc “tái phạm nguy hiểm”. Đồng thời tăng mức phạt tiền ở khung cơ bản để tăng tính răn đe.
- Đến Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, tội đánh bạc được quy định tại Điều 321. Theo đó:
- Nâng ngưỡng định lượng từ 2 triệu lên 5 triệu đồng.
- Quy định rõ về việc sử dụng mạng Internet, mạng viễn thông để phạm tội là tình tiết tăng nặng.
- Mức phạt tiền trong khung cơ bản tăng lên 20 – 100 triệu đồng.
- Cụ thể hóa hơn khái niệm “trái phép” để bao quát cả các hình thức cờ bạc công nghệ cao.
- Làm rõ cách xác định giá trị tiền hoặc hiện vật, bao gồm cả quy đổi từ đơn vị ảo, token, chip…
2. Giá trị tiền hoặc hiện vật sử dụng đánh bạc bị truy cứu hình sự:
Một trong những yếu tố quyết định việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội đánh bạc là giá trị tiền hoặc hiện vật được sử dụng trong hành vi đánh bạc. Điều 321 Bộ luật Hình sự quy định rõ ràng rằng, hành vi đánh bạc sẽ bị truy cứu hình sự nếu số tiền hoặc hiện vật có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên. Điều này có nghĩa là nếu một người tham gia đánh bạc với số tiền dưới 5 triệu đồng, họ sẽ không bị truy cứu hình sự trong lần đầu vi phạm, nhưng vẫn có thể bị xử phạt hành chính.
Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ khi số tiền dưới 5 triệu đồng vẫn có thể dẫn đến truy cứu hình sự, cụ thể như sau:
- Người vi phạm đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi đánh bạc: Nếu một cá nhân đã bị xử phạt hành chính trước đó nhưng vẫn tiếp tục vi phạm, họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự ngay cả khi số tiền vi phạm dưới 5 triệu đồng. Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng tái phạm và bảo vệ sự nghiêm minh của pháp luật
- Người vi phạm đã từng có tiền án về tội đánh bạc: Nếu một cá nhân đã có tiền án về tội đánh bạc nhưng chưa được xóa án tích, họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu tiếp tục tham gia đánh bạc, bất kể số tiền hoặc giá trị hiện vật tham gia.
Quy định này giúp đảm bảo sự công bằng trong việc xử lý các hành vi vi phạm, đồng thời ngăn chặn những cá nhân có ý định lặp lại hành vi sai trái. Điều này cũng giúp các cơ quan thực thi pháp luật có cơ sở rõ ràng để phân biệt giữa những trường hợp vi phạm lần đầu với các trường hợp tái phạm.
Ngoài ra, quy định về mức tiền này còn giúp quản lý hiệu quả các hình thức đánh bạc tinh vi và quy mô lớn, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ phát triển và các hình thức đánh bạc trực tuyến ngày càng phổ biến. Các vụ việc sử dụng tiền lớn hoặc hiện vật có giá trị cao để đánh bạc thường được coi là vi phạm nghiêm trọng và bị xử lý nghiêm khắc hơn.
3. Các mức hình phạt đối với tội đánh bạc theo Điều 321:
Tội đánh bạc theo Điều 321 không chỉ đơn thuần bị xử lý bằng các hình phạt nhẹ mà còn có những hình thức xử phạt nghiêm khắc, tùy thuộc vào mức độ vi phạm và tính chất của vụ việc. Các hình thức xử phạt chính bao gồm:
Phạt tiền
- Phạt tiền là một trong những hình thức xử phạt phổ biến đối với các hành vi đánh bạc. Mức phạt tiền quy định trong Điều 321 có thể dao động từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, tùy thuộc vào mức độ vi phạm của từng trường hợp. Phạt tiền là hình thức áp dụng cho những hành vi đánh bạc không quá nghiêm trọng hoặc có yếu tố giảm nhẹ. Tuy nhiên, nó cũng nhằm tạo ra tính răn đe, ngăn chặn các hành vi tái phạm trong tương lai.
- Phạt tiền thường được áp dụng khi giá trị tiền hoặc hiện vật trong hành vi đánh bạc không quá lớn, hoặc người vi phạm là người lần đầu tiên vi phạm và chưa có tiền án. Đây là biện pháp có tính chất nhẹ nhàng hơn so với các hình thức xử phạt khác như cải tạo không giam giữ hay phạt tù.
Cải tạo không giam giữ
- Trong trường hợp hành vi đánh bạc có mức độ nghiêm trọng hơn, nhưng chưa đến mức phải phạt tù, người vi phạm có thể bị xử phạt bằng hình thức cải tạo không giam giữ. Thời gian cải tạo không giam giữ có thể kéo dài từ 6 tháng đến 3 năm, tùy thuộc vào tính chất của vụ việc.
- Hình thức này giúp người vi phạm có cơ hội cải tạo bản thân, đồng thời vẫn có thể tham gia lao động xã hội và trả lại cho cộng đồng những gì họ đã gây ra. Biện pháp này thường được áp dụng cho những người vi phạm lần đầu, có thái độ thành khẩn và có sự hợp tác tốt với cơ quan chức năng. Nó không chỉ có tính chất răn đe mà còn mang tính giáo dục, giúp người vi phạm nhận thức được sai lầm và tránh tái phạm trong tương lai.
Phạt tù có thời hạn
- Phạt tù là hình thức xử phạt nghiêm khắc nhất đối với tội đánh bạc. Theo quy định của Điều 321, người vi phạm có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi và các tình tiết tăng nặng khác.
- Phạt tù thường được áp dụng đối với những vụ việc có giá trị tiền hoặc hiện vật đánh bạc lớn, hoặc những vụ việc có tính chất chuyên nghiệp, tái phạm nhiều lần, hoặc sử dụng công nghệ cao để tổ chức đánh bạc. Đối với những hành vi có tính chất tổ chức quy mô lớn hoặc chuyên nghiệp, mức án phạt tù có thể kéo dài đến 7 năm. Hình thức phạt tù nhằm đảm bảo rằng những cá nhân vi phạm nghiêm trọng sẽ bị loại trừ khỏi xã hội trong một khoảng thời gian nhất định, đồng thời tạo ra sự răn đe mạnh mẽ đối với các cá nhân khác có ý định vi phạm.
- Ngoài các hình thức xử phạt chính nêu trên, các tình tiết như hành vi tổ chức đánh bạc chuyên nghiệp, sử dụng công nghệ cao, hay tái phạm nhiều lần đều có thể làm tăng mức án phạt. Tùy vào các yếu tố này, hình thức phạt có thể thay đổi từ phạt tiền đến phạt tù, với mức độ xử lý nghiêm khắc nhằm ngăn chặn sự phát triển của hoạt động đánh bạc trái phép trong xã hội.
4. Tình tiết tăng nặng và tình tiết giảm nhẹ tội đánh bạc:
Tình tiết tăng nặng và giảm nhẹ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định mức độ nghiêm trọng của hình phạt đối với tội đánh bạc. Đây là các yếu tố có thể ảnh hưởng đến mức án mà một người phải chịu, giúp cơ quan chức năng đưa ra quyết định hợp lý hơn trong quá trình xử lý.
Tình tiết tăng nặng:
Một số tình tiết tăng nặng có thể làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của hành vi đánh bạc, từ đó dẫn đến hình phạt nặng hơn:
- Tái phạm nhiều lần: Nếu một cá nhân đã từng bị kết án về tội đánh bạc, chưa được xóa án tích mà lại tiếp tục vi phạm, đây sẽ được coi là tình tiết tăng nặng. Những người tái phạm thường bị xử phạt nghiêm khắc hơn do đã từng có hành vi vi phạm pháp luật nhưng vẫn không từ bỏ.
- Sử dụng công nghệ cao để tổ chức đánh bạc: Với sự phát triển của công nghệ, việc tổ chức đánh bạc qua mạng hoặc sử dụng các phương tiện công nghệ cao đang trở nên phổ biến. Những người tham gia hoặc tổ chức đánh bạc theo hình thức này thường bị xử lý nghiêm do tính chất tinh vi và khó kiểm soát của các hoạt động này. Các hành vi tổ chức đánh bạc trực tuyến thường liên quan đến số tiền lớn, ảnh hưởng đến nhiều người và có tính chất phức tạp hơn.
- Tổ chức đánh bạc chuyên nghiệp: Những trường hợp đánh bạc có tổ chức, đặc biệt là các hoạt động mang tính chất chuyên nghiệp, có quy mô lớn sẽ bị xử lý nghiêm khắc. Người tổ chức hoặc dẫn dắt các nhóm đánh bạc thường phải đối mặt với các án phạt nặng hơn, bao gồm cả phạt tù có thời hạn từ 3 đến 7 năm.
- Lôi kéo trẻ em hoặc người chưa thành niên tham gia: Hành vi lôi kéo trẻ em, người chưa thành niên tham gia đánh bạc sẽ bị coi là tình tiết tăng nặng, bởi đây là đối tượng cần được bảo vệ đặc biệt. Những cá nhân lợi dụng trẻ em hoặc người chưa thành niên trong các hoạt động đánh bạc có thể phải chịu các mức án nặng hơn so với các trường hợp thông thường.
Tình tiết giảm nhẹ:
Bên cạnh các tình tiết tăng nặng, cũng có một số tình tiết giảm nhẹ có thể giúp người vi phạm được hưởng mức án nhẹ hơn:
- Người phạm tội thành khẩn khai báo, hợp tác với cơ quan điều tra: Đây là yếu tố giảm nhẹ phổ biến trong các vụ án hình sự. Nếu người vi phạm có thái độ thành khẩn, tự giác nhận tội và hợp tác với cơ quan chức năng để điều tra và giải quyết vụ việc, họ có thể được xem xét giảm nhẹ hình phạt.
- Vi phạm lần đầu, có thái độ hối cải: Nếu người vi phạm là người lần đầu tham gia đánh bạc và có biểu hiện hối cải, tích cực sửa sai, họ có thể được giảm nhẹ hình phạt. Trong nhiều trường hợp, người vi phạm có thể được xử phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ thay vì phạt tù.
- Hoàn cảnh khó khăn hoặc bị ép buộc: Nếu người phạm tội có hoàn cảnh gia đình khó khăn hoặc bị người khác ép buộc tham gia đánh bạc, đây cũng có thể được coi là tình tiết giảm nhẹ. Cơ quan chức năng sẽ xem xét kỹ lưỡng các yếu tố này trước khi đưa ra quyết định xử lý.
- Tự nguyện bồi thường thiệt hại: Nếu người vi phạm tự nguyện bồi thường thiệt hại do hành vi đánh bạc gây ra, đặc biệt trong trường hợp tổ chức đánh bạc, họ có thể được hưởng mức án nhẹ hơn. Việc bồi thường này thể hiện thái độ tích cực của người vi phạm trong việc khắc phục hậu quả.
5. Phân tích cấu thành tội phạm của tội đánh bạc:
Chủ thể của tội phạm:
- Chủ thể của tội đánh bạc không phải chủ thể đặc biệt, chỉ cần đến một độ tuổi nhất định theo luật định và có năng lực trách nhiệm hình sự đều có thể là chủ thể của tội phạm này.
- Chủ thể của tội đánh bạc là người từ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự.
- Đối với người từ 14 đến dưới 16 tuổi, hành vi đánh bạc không bị truy cứu vì không thuộc nhóm tội đặc biệt nghiêm trọng mà BLHS cho phép xử lý ở độ tuổi này.
Mặt chủ quan của tội phạm:
- Tội phạm này thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Động cơ phạm tội là sát phạt nhau, tư lợi và mục đích là nhằm lấy tiền, tài sản từ người thua bạc.
- Điểm cần lưu ý: Ngay cả khi chưa nhận được tiền hoặc hiện vật, chỉ cần chứng minh mục đích và hành vi thực hiện đã đủ yếu tố truy cứu.
Khách thể của tội phạm:
- Tội đánh bạc xâm phạm đến trật tự công cộng, cụ thể là trật tự trong lĩnh vực quản lý các hoạt động vui chơi giải trí có thưởng. Đây là lĩnh vực mà Nhà nước giữ quyền quản lý độc quyền, chỉ cho phép một số hình thức có điều kiện (như casino, cá cược hợp pháp) theo giấy phép.
- Đồng thời, đánh bạc là hành vi bị xã hội lên án và nghiêm trị. Nó ảnh hưởng trực tiếp tới an ninh trật tự công cộng, ảnh hưởng tới cuộc sống của chính mỗi gia đình, nếp sống văn minh của xã hội vì đây được xem là một tệ nạn xã hội.
Mặt khách quan của tội phạm:
- Hành vi: Tham gia trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật, không được phép.
- Giá trị: Từ 5 triệu đồng trở lên hoặc dưới mức này nhưng thuộc trường hợp tái phạm, đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi đánh bạc.
- Hậu quả: Tội đánh bạc chỉ quy định hành vi khách quan mà không bắt buộc phải có hậu quả xảy ra mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Biết là đánh bạc đem lại nhiều hậu quả ảnh hưởng nghiêm trọng tới cho gia đình xã hội như hạnh phúc gia đình tan vỡ, khiến cho tình trạng tội phạm có thể diễn ra nhiều hơn như trộm cắp, cướp, giết người, gây rối trật tự công cộng… Pháp luật không quy định hậu quả là yếu tố định tội vì hậu quả mà tội đánh bạc gây ra có thể cấu thành tội phạm khác thậm chí có yếu tố nguy hiểm hơn tội đánh bạc. Lúc đó, đánh bạc mà gây ra những hành vi gây tội khác thì người phạm tội bị truy cứu đối với tội tương ứng theo luật định.
6. So sánh giữa tội đánh bạc và tổ chức đánh bạc:
Trong thực tiễn xét xử, nhiều vụ án có sự nhầm lẫn hoặc chồng lấn giữa tội đánh bạc (Điều 321 BLHS) và tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc (Điều 322 BLHS). Mặc dù đều liên quan đến hành vi cờ bạc trái phép, bản chất pháp lý và mức độ nguy hiểm của hai tội danh này khác nhau.
Bản chất hành vi:
- Tội đánh bạc: Hành vi tham gia trực tiếp vào trò chơi, hoạt động được thua bằng tiền hoặc hiện vật trái phép. Mục đích của người phạm tội là tìm kiếm lợi ích từ kết quả thắng thua.
- Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc: Hành vi tạo lập, điều hành, lôi kéo, hoặc cung cấp phương tiện, địa điểm để người khác thực hiện việc đánh bạc. Có thể không trực tiếp tham gia chơi nhưng đóng vai trò then chốt để hoạt động đánh bạc diễn ra.
Mức độ nguy hiểm:
Tổ chức đánh bạc thường bị coi là nguy hiểm hơn vì không chỉ vi phạm pháp luật mà còn góp phần duy trì, mở rộng và thu hút người khác tham gia, dẫn đến hậu quả xã hội nghiêm trọng hơn.
Tiêu chí |
Tội đánh bạc (Điều 321 BLHS) |
Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc (Điều 322 BLHS) |
Bản chất hành vi |
Tham gia trực tiếp vào trò chơi, hoạt động cờ bạc trái phép với mục đích được/thua bằng tiền hoặc hiện vật. |
Tổ chức, điều hành, lôi kéo, hoặc cung cấp địa điểm, phương tiện cho hoạt động cờ bạc trái phép |
Đối tượng xử lý |
Người tham gia chơi. |
Người tổ chức, quản lý, tạo điều kiện cho người khác đánh bạc. |
Mức định lượng truy cứu |
Từ 5 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 5 triệu nhưng đã bị xử phạt hành chính/tiền án về hành vi này. |
Không bắt buộc định lượng cụ thể; chỉ cần tổ chức 2 người trở lên hoặc có công cụ, phương tiện, địa điểm phục vụ đánh bạc trái phép. |
Khung hình phạt cơ bản |
Phạt tiền 20–100 triệu, cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc tù 6 tháng–3 năm |
Tù 1–5 năm |
Khung hình phạt tăng nặng |
Tù 3–7 năm khi giá trị đánh bạc ≥ 50 triệu, có tính chuyên nghiệp, sử dụng internet quy mô lớn, tái phạm nguy hiểm… |
Tù 5–10 năm khi phạm tội chuyên nghiệp, thu lợi ≥ 50 triệu, sử dụng internet quy mô lớn, tái phạm nguy hiểm… |
Hình phạt bổ sung |
Phạt tiền 10–50 triệu |
Phạt tiền 20–100 triệu |
Việc phân định đúng tội danh là quan trọng vì:
- Quyết định trực tiếp đến khung hình phạt và chính sách hình sự áp dụng.
- Giúp bảo đảm nguyên tắc “đúng người, đúng tội, đúng pháp luật”.
- Tránh tình trạng xử lý không tương xứng hoặc bỏ lọt hành vi nguy hiểm.
7. Quy trình xử lý vụ án tội đánh bạc theo pháp luật hình sự Việt Nam:
Xử lý tội đánh bạc tại Việt Nam tuân theo quy trình tố tụng hình sự được quy định trong Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Tùy tính chất vụ việc, quy trình này có thể rút gọn hoặc áp dụng thủ tục thông thường, nhưng về nguyên tắc gồm các giai đoạn sau:
- Phát hiện hành vi vi phạm: Qua tin báo tố giác tội phạm, kiểm tra hành chính, điều tra chuyên án hoặc bắt quả tang.
- Lập biên bản: Lực lượng công an (thường là Công an cấp xã, phường hoặc Đội Cảnh sát Hình sự) lập biên bản ghi rõ thời gian, địa điểm, hành vi, tang vật (tiền mặt, hiện vật, chip/token, thiết bị điện tử).
- Tạm giữ tang vật và lấy lời khai ban đầu: Ngay lập tức niêm phong, bảo quản tang vật, phương tiện liên quan. Lấy lời khai sơ bộ của những người có mặt để xác định mối liên quan.
- Xác minh và tạm giữ người: Xác minh nhân thân, tiền án tiền sự của người bị bắt, xác định giá trị tiền hoặc hiện vật dùng để đánh bạc.
- Khởi tố vụ án hình sự: Cơ quan Cảnh sát điều tra ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can; Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn.
- Điều tra vụ án: Cơ quan Cảnh sát điều tra thu thập chứng cứ từ lời khai, dữ liệu điện tử, camera giám sát, nhật ký giao dịch (đối với đánh bạc online).
- Truy tố: Viện kiểm sát lập cáo trạng truy tố theo khung hình phạt phù hợp.
- Xét xử: Tòa án nhân dân cấp khu vực hoặc tỉnh thực hiện xét xử sơ thẩm vụ án hình sự (tuỳ vào mức độ nghiêm trọng của vụ án).
- Thi hành án: Thi hành án phạt tù do trại giam hoặc trại tạm giam thuộc Bộ Công an hoặc Công an tỉnh quản lý. Thi hành án phạt tiền do Cục Thi hành án dân sự tổ chức thu và nộp ngân sách nhà nước.
8. Quy định của một số quốc gia về tội đánh bạc:
Ngoài quy định của pháp luật Việt Nam (Điều 321, 322 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017), nhiều quốc gia trên thế giới có những cách tiếp cận rất khác nhau đối với hành vi đánh bạc, từ cấm hoàn toàn đến hợp pháp hóa có kiểm soát.
8.1. Singapore với chế tài nghiêm khắc, quản lý chặt chẽ:
- Cơ sở pháp lý: Gambling Control Act 2022.
- Cấm hoàn toàn hầu hết các hình thức đánh bạc không được cấp phép; ngoại lệ là các cơ sở được Nhà nước cho phép như Marina Bay Sands, Resorts World Sentosa.
- Chế tài:
- Đánh bạc trái phép: Phạt tù tới 7 năm và phạt tiền tới 500.000 SGD.
- Nhà tổ chức trái phép: Phạt tù tới 10 năm và phạt tiền tới 700.000 SGD.
- Quản lý nghiêm cả đánh bạc trực tuyến, với biện pháp chặn truy cập và truy vết thanh toán.
8.2. Trung Quốc đại lục cấm tuyệt đối hành vi đánh bạc:
- Cơ sở pháp lý: Luật Hình sự Trung Quốc (Điều 303, 304).
- Cấm mọi hình thức đánh bạc, trừ xổ số do Nhà nước tổ chức.
- Chế tài:
- Đánh bạc trái phép: Phạt tù tới 3 năm, cải tạo lao động hoặc phạt tiền.
- Tổ chức đánh bạc: Phạt tù tới 10 năm, tịch thu tài sản.
- Đặc biệt xử lý nghiêm hành vi lôi kéo công dân sang nước ngoài đánh bạc (Điều 303 sửa đổi 2021).
8.3. Nhật Bản quy định hợp pháp hóa một phần:
- Cơ sở pháp lý: Criminal Code of Japan (Điều 185, 186) và Integrated Resort Implementation Act 2018.
- Cấm hầu hết các hình thức đánh bạc, trừ:
- Các môn thể thao do Nhà nước tổ chức (đua ngựa, đua thuyền, đua xe đạp).
- Pachinko (máy chơi trò chơi đổi thưởng gián tiếp).
- Casino trong khu phức hợp nghỉ dưỡng được cấp phép từ 2022.
- Chế tài: Phạt tù tới 3 năm hoặc phạt tiền.
Như vậy ta có thể thấy:
- Việt Nam và Trung Quốc giữ lập trường hạn chế tối đa, tương đồng ở việc cấm đánh bạc trực tuyến và đa số hình thức đánh bạc.
- Singapore, Nhật Bản cho thấy mô hình hợp pháp hóa có kiểm soát, vừa tạo nguồn thu thuế vừa hạn chế tội phạm.
- Xu hướng quốc tế: Nhiều quốc gia chuyển từ cấm tuyệt đối sang hợp pháp hóa và quản lý chặt để chống tội phạm ngầm và tăng nguồn thu.
9. Các lưu ý cần quan tâm trong một vụ án đánh bạc:
Xác định đúng hành vi có cấu thành tội đánh bạc hay không?
- Cần phân biệt hành vi đánh bạc với các hình thức trò chơi có thưởng hợp pháp (xổ số kiến thiết, casino được cấp phép cho người nước ngoài, đua ngựa, đua chó…).
Xác định giá trị tang vật là yếu tố quyết định:
- Cơ quan tố tụng sẽ tính toàn bộ số tiền/hiện vật thu giữ trên chiếu bạc và trong người các đối tượng có liên quan.
- Trong đánh bạc trực tuyến, cần làm rõ cách quy đổi giá trị của chip, token, điểm ảo; đây là vấn đề từng xuất hiện trong các án lệ và có thể gây tranh cãi.
Xác định vai trò của từng bị cáo:
- Phân biệt người tham gia đánh bạc và người tổ chức, gá bạc (Điều 322 BLHS).
- Vai trò sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khung hình phạt: người tổ chức có thể đối mặt mức án nặng hơn nhiều.
Thu thập, đánh giá chứng cứ:
- Cần kiểm tra tính hợp pháp của việc thu thập chứng cứ
- Có lệnh khám xét, bắt người hợp lệ hay không:
- Dữ liệu điện tử (trong vụ án đánh bạc online) phải được thu giữ, bảo quản, trích xuất đúng quy trình.
- Nếu phát hiện vi phạm tố tụng nghiêm trọng, có thể yêu cầu loại bỏ chứng cứ.
Hướng xử lý để giảm nhẹ hình phạt:
- Chủ động khắc phục hậu quả (nộp lại tiền, xin lỗi, bồi thường nếu có).
- Cung cấp thông tin giúp cơ quan điều tra làm rõ vụ án.
Trường hợp có yếu tố nước ngoài:
- Nếu vụ án có người nước ngoài hoặc diễn ra ở không gian mạng có máy chủ ở nước ngoài, cần phối hợp tương trợ tư pháp quốc tế và lưu ý vấn đề thẩm quyền.
10. Một số câu hỏi thường gặp (FAQ) về tội đánh bạc:
Câu hỏi:
Đánh bạc bao nhiêu tiền thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Trả lời:
Theo Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), hành vi đánh bạc trái phép sẽ bị truy cứu nếu giá trị tiền hoặc hiện vật dùng để đánh bạc từ 5 triệu đồng trở lên; hoặc dưới 5 triệu nhưng đã bị xử phạt hành chính hoặc kết án về hành vi này mà chưa được xóa án tích.
Câu hỏi:
Đánh bạc online có bị xử lý hình sự không?
Trả lời:
Có. Đánh bạc qua mạng internet, mạng máy tính, viễn thông hoặc phương tiện điện tử vẫn bị xử lý như đánh bạc trực tiếp nếu thỏa điều kiện về giá trị hoặc tái phạm.
Câu hỏi:
Người chỉ chơi cho vui, không ăn tiền, có bị coi là đánh bạc không?
Trả lời:
Không. Nếu không có yếu tố được thua bằng tiền hoặc hiện vật thì không cấu thành tội đánh bạc. Tuy nhiên, nếu có giá trị hiện vật dù nhỏ mà thỏa điều kiện luật định, vẫn có thể bị xử lý.
Câu hỏi:
Sự khác nhau giữa tội đánh bạc và tội tổ chức đánh bạc là gì?
Trả lời:
Tội đánh bạc áp dụng cho người tham gia chơi; tội tổ chức đánh bạc áp dụng cho người tổ chức, điều hành, cung cấp địa điểm, phương tiện cho người khác đánh bạc. Mức phạt tội tổ chức thường nặng hơn.
Câu hỏi:
Đánh bạc dưới 5 triệu đồng có bị xử phạt không?
Trả lời:
Có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, mức phạt từ 1–2 triệu đồng nếu chưa từng bị xử phạt hành chính hoặc kết án về hành vi này.
Câu hỏi:
Tài sản nào được tính vào giá trị đánh bạc?
Trả lời:
Bao gồm tiền, hiện vật, hoặc giá trị quy đổi của vật phẩm, chip, token, điểm ảo… nếu dùng để được thua trong trò chơi.
Câu hỏi:
Người dưới 18 tuổi tham gia đánh bạc bị xử lý thế nào?
Trả lời:
Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc; người dưới 16 tuổi không bị truy cứu nhưng có thể bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Câu hỏi:
Khi bị bắt quả tang đánh bạc, có quyền gì?
Trả lời:
Có quyền mời luật sư, giữ im lặng, không tự buộc tội mình và được thông báo cho người thân theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Câu hỏi:
Hình phạt bổ sung của tội đánh bạc là gì?
Trả lời:
Ngoài hình phạt chính, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10–50 triệu đồng theo khoản 3 Điều 321 BLHS.
Câu hỏi:
Có thể xin hưởng án treo trong tội đánh bạc không?
Trả lời:
Có, nếu đáp ứng điều kiện theo Điều 65 BLHS: Mức hình phạt tù không quá 3 năm, nhân thân tốt, có nhiều tình tiết giảm nhẹ và không cần thiết phải chấp hành hình phạt tù.